Itsasoa etxe barruan

Liburuaren nazioarteko eguna

Gaur Sant Jordi edo Jurgi Deunaren eguna da: liburuaren nazioarteko eguna.

Katalunian usadioz Diada de Sant Jordi delakoa, maiteminduen eguna da, honetan pertsonek euren bikotekide eta estimatutako pertsonen artean arrosa eta liburuak elkartrukatu edo oparitzen dira. Usadioa gizonak emakumeari arrosa eta emakumeak gizonari liburua oparitzea da. Uste denez emakumeari arrosa oparitzeko ohitura ziurrenik XV. mendekoa izango litzake. Garai hartan apirilaren 23an Kataluniako Generalitatearen Jauregiko San Jurgiren kaperako mezara zihoazen emakumeei arrosak eskaintzen zitzazikien. Gaur egun arrosa senyera bat eta gari zuztar batez lagundurik doa. Arrosaren kolore gorriak pasioa isladatzen du, senyerak Kataluniako santu zaindaria eta gari zuztarrak berriz ugalkortasuna.

Liburuaren eta Egile Eskubideen Nazioarteko Eguna. 

Cervantes, Shakespeare eta Inca Garcilaso de la Vegaren heriotzaren urtemuga (1616ko apirilaren 23an hil ziren) gogoratuz, 1932. urtetik ospakizun bihurtu du UNESCOk egun hau, irakurzaletasuna, argitalpen industria eta jabego intelektualaren babesa sustatzeko helburuarekin

Euskal Herrian ikastetxe eta udal liburutegi gehienetan ospatzen da urtero Liburuaren Eguna eta aste horretan literatura eta irakurketarekin zerikusia duten jarduera desberdinak antolatutzen dira.

Egun hau ospatzeko ezer berezirik egin behar al duzu?

Irakurri, gozatu eta oparitu

Liburuaren nazioarteko egunean, apirilaren 23an, abiatuko da Irakurri, Gozatu eta Oparitu kanpainaren seigarren edizioa. Bi hilabetez 15 herritan gauzatuko da egitasmoa. Irakurzaletasuna sustatzeko asmoz, elkarlanean jarriko ditu herrietako Euskaldunen Elkarteak, udal liburutegiak eta liburudendak.

Apirilaren 23an jarriko da martxan Irakurri, Gozatu eta Oparitu kanpainaren seigarren edizioa, Topagunea Euskara Elkarteen Federazioak eta 15 herritako Euskaldunen Elkarteek antolatutako ekimena. Irakurzaletasuna bultzatzea xede duen egitasmo honek herritarrak euskarazko liburuak irakurtzera animatu nahi ditu, irakurtzearen alde atsegin eta gozagarria azpimarratuz.

Egitasmoa tokian tokiko euskaldunon elkarteen, udal liburutegien eta liburu denden elkarlanari esker jarriko da martxan eta herrietako eragileen arteko harremana bultzatzea ere badu helburu. Kanpainaren izenak berak argi adierazten duenez, hiru pauso eman behar dira bertan parte hartzeko:

1. Irakurri Lehenengo pausoa irakurtzea da; euskaraz irakurtzea, hain zuzen ere. Horretarako, herriko liburutegi publikora joan, eta euskarazko edozein liburu maileguan eskatu ahal izango dugu.
   
2. Gozatu Liburua irakurritakoan, liburutegira bueltatu, eta fitxa sinple-sinple bat bete beharko da: zein izan den irakurritako liburua, zer inpresio eman digun... Fitxa hori beteta, liburuzainak erosketa-txekea emango digu, hitzartutako liburudendan erabiltzeko.
   
3. Oparitu Azken pausoa, liburua oparitzea da: lagun bati, senide bati,... edo, zergatik ez, norbere buruari. Liburutegian jasotako txartelarekin, euskarazko beste edozein libururen erosketaren % 25a ordaintzeko aukera izango dugu, % 50a euskaldunon elkarteko kidea izanez gero.

Nazioarteko Liburuaren Egunean hasita, bi hilabetez

Aurreko bost edizioak moduan, apirilaren 23an abiatuko da aurten ere Irakurri, Gozatu eta Oparitu egitasmoa, Liburuaren Nazioarteko Egunean. Uda aurreko hilabeteak baliatzen dira beti egitasmoa sustatzeko, liburuen irakurketa eta oparitarako garai oso egokia baita hau. Horrela, aurten bi hilabeteko iraupena izango du kanpainak eta ekainaren bukaerara arte aukera izango dute herritarrek kanpainan parte hartu eta abantailak baliatzeko.

15 herritan egongo da martxan kanpaina hau datozen bi hilabeteotan, tokian tokiko Euskaldunon Elkarteek sustatuta:

• Araban: Aramaio (Txirritola), Urkabustaiz (Lan eta Jolas), Legutio (Udal liburutegia) eta Zuia (Bidabarri)
• Bizkaian: Santurtzi (Bai Esan), Ermua (Euskal Birusa), Basauri (Euskarabila), Lezama (Zorrizketan) eta Zamudio (Lagatzu)
• Gipuzkoan: Lazkao (Goierriko Euskal Eskola), Azkoitia (Maxixatzen), Ataun (Murkondo) eta Irun (Irun Iruten)
• Nafarroan: Irurtzun (Aizpea), Lizarra (Garean).

Zozketak, berrikuntza

Irakurri, Gozatu eta Oparitu-ren seigarren edizio honek badakar berrikuntzarik. Bi zozketa egingo dira liburutegi bakoitzean, maiatzean eta ekainean parte hartuko duten irakurleen artean; sariak, noski, irakurtzen eta gozatzen jarrai dezaten lagunduko duten erosketa-txartelak izango dira. Horiei, tokiko elkarteek, egitasmoaren inguruan antolatuko dituzten ekintzak gehitu behar zaizkie; solasaldiak idazleekin, liburu azokak, ipuin kontaketak...

Oso garrantzitsuak diren bestelako helburuak ere lortu nahi ditu Topaguneak ekimen honen bidez:

• Batetik, Euskara Elkarteetako bazkide diren euskaltzaleak liburutegi publikoen erabiltzaile aktibo bihurtzea.
• Era askotako eragile publiko eta pribatuen elkarlana sustatzea, eta eragile horien guztien arteko harreman sarea euskaraz hedatzea.

Egitasmoaren aurreko bost edizioetako balorazio positiboak kontuan harturik abiatu dute Topaguneak eta herrietako euskara elkarteek seigarren edizio hau. Izan ere, egitasmoa martxan jarri den herri gehienetan honek eragin positibo nabarmena izan du herritarrek liburutegi publikoan egiten duten euskarazko liburu mailegu erabileran; datu positiboa da, egitasmoaren helburuen artean euskaltzaleak liburutegi publikoen erabiltzaile bihurtzea baitago. Zeharkako helburu izanagatik, erabilera horrek liburuen salmentan izan duen eragina ere kontuan hartzekoa izan da eta zenbait kasutan, nabarmena gainera. Oso ondo baloratu izan da, era berean, egitasmo honi esker era askotako eragile publiko eta pribatuen arteko elkartana gauzatu izana.

Egitasmoa, Eusko Jaurlaritzaren eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Aldundien babesaz gain, honako argitaletxeen laguntzari esker izaten da posible: Alberdania, Erein, Elkar, Ibaizabal, Pamiela, Txalaparta eta Susa.

Iturria: www.erabili.com

komikiak

Sarritan komikiak bigarren mailako literatura moduan ikusten ditugu eta ez luke horrela izan behar. Literaturako beste edozien formaturen maila bera dute eta gaztetxoen artean irakurzaletasuna bultzatzeko orduan badituzte hainbat abantaila. Hona hemen zenbait komiki gomendagarri.

De Rerum Natura 4

KOMIKIAK

Izena: De Rerum Natura 4

Egilea: Patxi Huarte "Zaldieroa"

Argitaletxea: Elkar

Azalpena: Bonaparte Errusiako kanpainan bezala, ezinean dabil Napoleon Lopez gurea, euskal gizarte eskertxarrekoak haren normalizazio saioak ulertu nahi ez dituela-eta; The Organization, berriz, zenbat eta gutxiago agertu, orduan eta arrakastatsuago.

Urtea: 2011

Prezioa: 18,75€

Gartxot. Konkista aitzineko konkista

KOMIKIAK

Izena: Gartxot. Konkista aitzineko konkista

Egilea: Edorta Barruetabeña - Asisko Urmeneta

Argitaletxea: Elkar

Azalpena: Arturo Campionek Itzaltzuko kondaira zahar bat hartu eta historiako une eta toki jakin batean kokatu zuen. Hortxe kokatzen dira Donejakue Bidea, mairuak, zaldunordeank, bardoak.... Ohar-papertxoz osatutako altxor txiki hau Asisko Urmeneta eta Edorta Barruetabeñak idatzi dute, Gartxot izeneko filmaren gidoilariak.

Urtea: 2011

Prezioa: 16,50€

Asterix gladiadorea

KOMIKIAK

Izena: Asterix gladiadorea

Egilea: R. Goscinny - A. Uderzo

Argitaletxea: Grupo Editorial Bruño

Azalpena: Asterix-en lehenengo lau album klasikoak, bertsio berrian, formatu haundiagoan eta berritua, galiako gudariaren eta bere lagunen (eta etsaien) ospea berriz ekartzeko.

Adin-oharra: 12 urtetik aurrera
Urtea: 2011

Prezioa: 16€

 

 

Asterix eta godoak

KOMIKIAK

Izena: Asterix eta godoak

Egilea: R. Goscinny - A. Uderzo

Argitaletxea: Grupo Editorial Bruño

Azalpena: Asterix-en ehenengo lau album klasikoak, bertsio berrian, formatu haundiagoan eta berritua, galiako gudariaren eta bere lagunen (eta etsaien) ospea berriz ekartzeko.

Adin-oharra: 12 urtetik aurrera
Urtea: 2011

Prezioa: 16€

 

 

Miguel eta Nekane. Ijito herria historian

KOMIKIAK

Izena: Miguel eta Nekane. Ijito herria historian

Egilea: Gipuzkoako Etorkizunerako Ijitoen Elkartea

Argitaletxea: Autoedizioa

Urtea: 2011

 

 

 

 

 

 

Xabiroi

KOMIKIAK

Izena: Xabiroi
Egilea: Batzuen artean

Argitaletxea: Ikastolen Elkartea

Urtea: 2008

Prezioa: 2€

De rerum natura 3

KOMIKIAK

Izena: De Rerum Natura 3

Egilea: Patxi Huarte "Zaldi eroa"

Argitaletxea: Elkar

Azalpena: Napoleon Lopez euskal arazo edo gatazka guztiak normalizatzera etorri den garaia izan da; Braveheart Ibarretxek bere ametsetako abenturatxoak bertan behera utzi behar izan dituena; bitartean hor jarraitzen du azken antxoak bere kezka ekologikoez galdetzen, Mitxelena XVI.ak euskarari buruz pontifikatzen...

Urtea: 2010

Prezioa: 18,20€

Okatxu

KOMIKIAK

Izena: Okatxu

Egilea: Asisko, Mattin Irigoien, Adur Larrea

Argitaletxea: Argia

Azalpena: Okatxu jaio berri da Iparraldeko arditegian; ez da harritzekoa, berau arkumea baita. Haren begietatik mundua ezagutuko dugu: ama eta beste axuriak, artzaina eta zakurrak. Koiote amerikar euskalduna eta mendizale bizkaitarrak...; Udaberria hastearekin bat, kamioi batek garraiatuko du artaldea goi larreetara, eta bertan bizi berri bat hasiko du, ezagutza harrigarriak eginez...

Urtea: 2010

Prezioa: 17€

Pololoak 3

KOMIKIAK

Izena: Pololoak 3 - Atxeritoko balada

Egilea: Patxi Gallego Palacios

Argitaletxea: Elkar

Azalpena: Zertan amaituko da Xabinaitorren abentura? Pirinioetan jarraituko al du Kariñerekin batean? Ihes egingo al die guardia zibilen erasoei eta Aldanondo inspektorearen segadei? Zer pentsatzen dute honetaz Xabiren guraso desesperatuek? Eta idazle jauna, ez ote dago nazkatuta bere super-heroiaz? Ez galdetu gehiago eta hartu liburua behingoz!

Urtea: 2009

Prezioa: 23€

Teleatoi

KOMIKIAK

Izena: TeleAtoi

Egilea: Ikastolen Elkartea

Argitaletxea: Ikastolen Elkartea

Azalpena: Dani Fanoren komiki - liburua.

Agustin Eguskizaga, Dionisia 2 izar-Atoiontziko kapitainaren nabigazio-egunkarian oinarritutako kontaketa harrigarria.

Urtea: 2010

Prezioa: 12€

Abentura Olinpikoa

KOMIKIAK

Izena: Abentura olinpikoa

Egilea: Txani Rodríguez y Nacho Fernández

Argitaletxea: Saure

Azalpena: Manuel eta bere ikaskideak aukeratuak izan dira "olinpiada berde"direlako batzuetan parte hartzeko, ingurumenaren iraunkortasuna eta errespetua sustatzea helburutzat hartuta. Kirol ekitalde entzutetsu horien kariaz, Australiatik Euskadira etorriko dira Manuelen lagunak eta Manuel bera, hemen egingo baitira jokoak. Gure artean diren bitartean, abentura berriak bizi eta lagun zaharrak berriro ikusiko dituzte.

Urtea: 2009

Prezioa: 16€

Asterix Hamabi probak

KOMIKIAK

Izena: Asterix Hamabi probak

Egilea: R. Goscinny - Albert Uderzo

Argitaletxea: Grupo Editorial Bruño

Urtea: 2009

Prezioa: 12€

Ahalmen partekatuak

KOMIKIAK

Izena: Ahalmen partekatuak

Egilea: Jansain & Zerda

Argitaletxea: Saure

Azalpena: Soltaren gaztea erresuma galdu baten bila abiatu da bere lagunekin. Bidaiaren gorabehera ugarietan zehar, neska gaztea konturatzen da lankidetza dela biderik ziurrena oztopoei aurre egiteko. Ibilaldi luze eta zail horretan jasotako eskarmentuak indarra emango dio gorte zalantzati eta bere pribilegioez itsututako bat errotik eraldatzeko.

Urtea: 2009

Prezioa: 16€

Diamanteak harean

KOMIKIAK

Izena: Diamanteak harean

Egilea: Joseba Gómez y Josema Carrasco

Argitaletxea: Saure

Azalpena: “Ziklozirkua” bildumako bigarren ale honek Botswanako herri boskimanoaren egoeraren berri ematen digu. Kalahariko boskimanoak Afrikako herririk zaharrena dira. Denbora luzean hainbesteraino zapaldu dituzte, non herri gisa arriskuan baitaude. Beren lurretan diamanteak aurkitu izanak bizkortu egin zuen antzinako kultura horren suntsitze-prozesua.

Urtea: 2009

Prezioa: 16€

Irati Saiak

KOMIKIAK

Izena: Irati Saiak

Argitaletxea: Ikastolen Elkartea

Azalpena: Joxean Muñoz eta Juan Luis Landak; Harkaitz Cano eta Iñaki G. Holgadok osatutako tandemek Xabiroi aldizkarian argitaratutako komiki bilduma dira Irati eta Piztia Otzanak. Gidoia bikaina eta marrazkiak ezin-hobeak. Genero beltzekoa, intriga, misterioa eta abentuak ziurtatuta dauzkazue.

Adin-oharra: Helduak
Urtea: 2009

Prezioa: 12€

 

 

 

 

Newton eta torriko superordenagailua

KOMIKIAK

Izena: Newton eta Torrijo superordenagailua

Egilea: Edorta Corpas y Victor Araque

Argitaletxea: Saure

Azalpena: Newton, bere arbaso entzutetsua. Hainbat urtetako lanaren ondorioz, isilpeko laborategi batean bere taldeak eta berak lortu dute Isaac Newton berpiztea, klon bihurturik. Proba batzuk eginda etxera joateko ordua iritsi da, baina Vicente Bucay Delgado Ávalos Newtonek ez du nahi Isaacek laborategiko gela hotz batean lo egiterik, arbaso hura mundura ekartzea ez da-eta esperimentu arrunta.

Urtea: 2009

Prezioa: 17€

liburu gomendioak: 16 urtetik gorakoentzat

BAIETZ OKERREKO BIDEA AUKERATU Edorta Agirre / Asisko Urmeneta Alberdania 14,50€	ATONDU Ane Albisu Elkar 29,50€	EUSKARAREN DOLUMINAK Luis Aramburu Altuna Elea 15€

ERREGE HILOBIA Aitor Arana Elea 14€	HITZA AZTI Iñaki Arranz Alberdania 19,50€	IRUZURRAK HISTORIAN Eduardo Arrayet / Iñaki Gonzalez Garai Gaiak 17€

HERRIA, HIRIA, NAZIOA Zibilismoaren sustraiak Xabier Arregi Pamiela 11€	HITZAK BATZEN GAITU Askoren artean Elea 10€	BERTSOLARI TXAPELKETA NAGUSIA 2005 Askoren artean Bertsozale elkartea

BAPATEAN 2005 Askoren artean Bertsozale elkartea 15€	BROOKLYNGO EROKERIAK Paul Auster Alberdania 19,50€	KRISTALEZKO HIRIA Paul Auster (itzul. H. Cano) Txalaparta 15€

ZALDITERIA GORRIA Isaak Babel Alberdania 11,30€	ZALAKAIN ABENTURAZALEA Pio Baroja Nessi itzulpena: Koro Nabarro Elkar eta Alberdania 12,45€	EZKATAK Leire Bilbao Susa 10€

AGOSTI CHAHOREN KANTUTEGIA Agosti Chaho Susa 17,50€	ERO HIRIA Javi Cillero Alberdania 14,20€	MUNDUKO ETA EUSKAL HERRIKO ATLASA Geografikoa eta politikoa Elhuyar Edizioak Elhuyar 20,5€

HARTZ ARREA PIRINIOETAN Migel Mari Elosegi Elkar 23,75€	ZIENTZIA ETA NATURA: HOGEITA SEI ISTORIO Pello Epeldegi / Unai Mtz. Lizardui Gaiak 18€	EZ DADILA EGUZKIA SARTU Martin eta Xabier Etxeberria Elkar 16,75€

JAZINTO RIVAS ELGETA (1906-1964) Euskal Herriko Trikitixa Elkartea 12€	BIDEGILEAK Eusko Jaurlaritza 6€	IZUA Lydia Flem Alberdania 11,90€

CELESTINO URIARTE Klandestinitatea eta erresitentzia komunista Juan Ramon Garai Txalaparta 16€	PIO BAROJAREN DONOSTIA Pio Baroja Alberdania 8€	EZ MERKEENAK, BAI ONENAK! ARGIA: euskal publizitatea abian Lander Garro Alberdania 10€

SANTXA Aizpea Goenaga Mendiola Euskaltzaindia 4€	MENTXAKAREN AITORPENA Jose Ramon Goikoetxea "Ardotxi" Elkar 17,75€	EUSKAL HERRIA DATUEN TALAIATIK 2006 HHAA Txalaparta 35€

IILUNETIK ARGIRA ELBIRA ZIPITRIA Hik Hasi 17€	KONTU-JATEN Arantxa Iturbe Alberdania	NAFARROAKO ARTIZARRA Joxemari Iturralde Elkar 10,10€

DIORAMAK Patxi Iturregi Elkar 13,90€	TEILATUKO LIZARRA Koldo Izagirre Susa 11,50€	AMAREN ESKUAK Karmele Jaio Elkar 14,20€

BAT, BI, MANCHESTER Iratí Jimenez Elkar 9,45€	TXORIA Oh Jung-Hi Alberdania 16€	AROTZAREN ESKUAK Alberto Ladron Arana Elkar 17,€

XABIER LETE abestitzak eta poema kantatuak Xabier Lete Elkar 17€	BESTIARIOAK Hilerrikoiak Karlos Linazasoro Elkar 10,10€	LILE Peru Magdalena Elkar 12,75€

MIRARIEN KALEZULOA Nagib Mahfuz Alberdania 15,50€	MILA ETA BAT GAUEN GAUAK Nagib Mahfuz (itzul. P. Zubizarreta) Txalaparta 17€	HIRI GORAZARRE JoséRamón Makuso Elea 10€

SORGINAK Euskal kultura Toti Martinez de Lezea Erein 32€	ARIMA ENKONIATUAK Xabier Mendiguren Elizegi Elkar 15,05€	PAPERJALEAREN DIETA Xabier Mendiguren Elizegi Elea 15€

KALEKO IPUINAK Juan Karlos Merino Elea 10€	ECCE HOMO Laura Mintegi T Txalaparta 16€	PEACEFUL SOLDADUA Michael Morpurgo Alberdania 19,50€

BIZIAGO SENTITZEAK DAKARREN INGURUAN... Mugaldekoak Gaztelupeko Hotsak Liburua+CDa 15€	ZAZPI URKATUAK Leonid Nikolaievitx (Itzulpena: Jose MoralesBelda) Elkar&Alberdania 12,30€	BIZITZA EREDUGARRIAK J. M. Olaizola "Txiliku" Elkar 17,50€

ETXEA Josu Penades Alberdania 14,20€	RAGGA-RAGGA DATOR GAUA Paddy Rekalde Susa 13€	AXENARIO Jules Renard (Itzulpena: Itziar Otegi) Elkar&Alberdania 10,70€

KASANDRA LEIHOAN Fito Rodriguez Txalaparta 14€	NEGUTEGIA Ixiar Rozas Pamiela 15€	IZKIRIATURIK AURKITU DITUDAN ENE POEMAK (ed. Zuzendu eta eguneratua) Joseba Sarrionandia Pamiela 19€

EZ GARA GURE BAITAKOAK (ed. Zuzendu eta eguneratua) Joseba Sarrionandia Pamiela 13,50€	NI EZ NAIZ HEMENGOA (ed. Zuzendu eta eguneratua) Joseba Sarrionandia Pamiela 17€	ENPLEGUAREN ARBOLA Pablo Sastre Susa 12€

BALA HUTSAK Castillo Suarez Elkar 11,60€	GURE GERRETAKO HEROIAK Rafa Ugalde Elkar 12€	99 PIROPO POLTSIKORAKO Urtxintxa 1€

EUSKARA JENDEA Xamar Pamiela 29,50€	INON IZATEKOTAN Juan Luis Zabala Susa 13€	TXANTXA QUICK. NARRATIBA SAILA Patxi Zubizarreta Erein 14,90€

ETAren HAUTSA Joseba Zulaika Alberdania 13,50€	ERRETZAILEEN EREMUA Jon Alonso Susa 13€	TXOKOTIK ZABALERA Dabid Anaut Alberdania

SUSTRAI BELTZAK Jon Arretxe Elea 13€	ESPAINIAREN ARIMAZ Joxe Azurmendi Elkar 20,75€	MAREAREN ERRAIETAN Jose Inazio Basterretxea Polo Alberdania

JAKINTZAREN ARBOLA Pio Baroja itzulpena: Josu Zabaleta Elkar eta Alberdania 14,40€	RORY GALLAGHER KEMENA ETA LEIALTASUNA Xabi Borda Gaztelupeko Hotsak 12€	JOTAKIE UROLAN POP Xabi Borda Gaztelupeko Hotsak 12€

MAILUAREN ODOLA Aingeru Epaltza Elkar	JOLASTEN AHAZTU ZAIT Joseba Etxarri - Oroz Alberdania 11,90€	NORK BEREA OZEANOA Xabier Etxaniz Rojo Erein 14€

LITERATURAK UMEEI BEGIRATU ZIENEAN Manu Lopez Gaseni Pamiela 11€	HYDE PARK-EKO HIZLARIA Joxe Mari Iturralde Pamiela 21€	ROCK & KLICK (argazki liburua) Ikor-Kotx Gaztelupeko hotsak

RIMMEL Koldo Izagirre Susa 11,50€	IHES BETEA Andu Lertxundi Alberdania	BETI EDER DENA Karlos Linazasoro Erein 11,80€

EZJAKINTASUNAK Gerardo Markuleta Alberdania	EUSKAL HIRIA SUTAN Xabier Montoia Elkar 23€	LARRIALDIETARAKO IRTEERA Txuma Murugarren Gaztelupeko hotsak 12€

MAITALEA ETA BESTE ANTZERKI-LAN BATZUK Harold Pinter itzulpena: Iñigo Errasti Elkar	BEÑAT DARDO Joxan Oiz Susa 14€	BAP... eta bestela ondo? Joxi Ubeda Gaztelupeko Hotsak 12€

ERROTARRIA Jokin Urain Susa 13,50€	ERGELEN NONBREA Jose Enrique Urrutia Capeau Pamiela 19€	29 IPUIN Ursula Wölfel Alberdania

	DENBORA BATEKO ZINEMA PAPERAK (1954-1961) Koldo Mitxelena Alberdania 8€